Kracht en Energie

Praktijk voor reading, healing en energiewerk

 

Cursus voor musici

Intuïtiescholing als middel tegen prestatiedruk

Wie naar het conservatorium gaat is een gepassioneerd, en dus ook een kwetsbaar en sensitief mens. Je houdt van muziek, wordt er door geraakt. Je wilt verder komen, nog mooiere muziek maken. Maar die gepassioneerdheid komt onder druk te staan. Die druk is vaak op het conservatorium al voelbaar. De muziek die je maakt moet voldoen aan allerlei regels en wordt beoordeeld. Er ontstaat soms een sfeer van competitie. Je gaat je best doen, je wil niet falen. De spanning gaat je mogelijk in de weg zitten. Hoe kun je dan vrijuit muziek maken? Waar is je intuïtie? Waar is de bron waar vanuit je het eens allemaal zo graag wilde doen? Als je ook nog moet leven van je muziek is het lang niet eenvoudig om je muziek echt te laten leven.

Prestatie en Stress

Presteren kan een bron van stress zijn. Je wordt beoordeeld en de uitkomst staat nog niet vast. Daarnaast wordt goed presteren vaak gekoppeld aan iemands waarde. Onvoldoende presteren kan daarom leiden tot verminderde eigenwaarde of het idee dat je gezichtsverlies lijdt. Wanneer we iets in ons leven zien als een gevaar (in dit geval de situatie waarin we moeten presteren), reageert ons lichaam daarop met de zogenaamde vecht- of vluchtreactie. Het waarnemen van gevaar leidt tot allerlei hormonale reacties in ons lichaam die ons klaar maken om te vechten of te vluchten. Denk hierbij aan een droge mond, een hart dat sneller klopt, zwetende handen. Met die reactie is op zich niets mis, het heeft de mens altijd geholpen te overleven. Heeft men echter een auditie, proefspel of solo, dan is deze reactie minder handig. Er is niet werkelijk een gevecht te leveren (alleen een goede prestatie) en vluchten is niet nodig. Een hoog stressniveau tijdens een uitvoering of andere beoordelingssituatie is vervelend. Een beetje stress is helemaal niet verkeerd en leidt juist tot beter presteren. Het is de overmaat aan stress die het presteren bemoeilijkt. Dit leidt bij veel mensen tot een vicieuze cirkel. Ze denken dat als ze faalangstig reageren, ze minder goed zullen presteren. En juist de angst om slecht te presteren, zet aan tot de stressreactie in hun lichaam, wat uiteindelijk inderdaad kan leiden tot mindere prestaties.

Onderzoek

Beroepsmuzikanten worden in de literatuur ook wel topsporters genoemd. Ze hebben dezelfde mentale en fysieke conditie nodig om op hun best te presteren. Tijdens het musiceren hebben ze een veel hogere hartslag dan altijd werd gedacht. Tijdens een solo kan die wel oplopen van 72 tot 85 % van de maximale hartslag. (onderzoek onder 62 professionele muzikanten waarbij hun prestaties werden vergeleken met topsporters) Werkstress is een grote factor bij musici: werkdruk, toekomstonzekerheid,werkhouding/uitrusting,angsten(faalangst, doet het instrument het, gehoorbeschadiging) wisselende werktijden, te weinig repetities voor een concert, zich onmisbaar voelen, geen invloed op werktempo/pauzes tijdens repetities. Musici spelen lang door tijdens blessures vanuit een groot verantwoordelijkheidsgevoel richting het orkest, en omdat ze zo graag spelen. Een dag vrij nemen omdat hij zich niet zo goed voelt is er niet bij. Musici nemen zelf al een aantal maatregelen tegen klachten, zoals warming up, yoga, massage, sport, alexandertechniek, maar volgens onderzoek is gedragsverandering ook noodzakelijk omdat vaak pas actie wordt ondernomen als klachten reeds bestaan. (Duits onderzoek naar 705 jonge musici). Daarom is het van belang dat musici verantwoordelijkheid hiervoor nemen, maar ook dat er in de opleiding al aandacht aan dit onderwerp wordt besteed. Uit een ander onderzoek blijkt dat musici met een gezondheidsbewuste levensstijl een positievere levensinstelling ontwikkelt en daardoor minder gevoelig is voor overbelasting door stress en blessures.

Samsel W, et al; Musikergesundheit- Ergebnisse einer Befragung junger Musiker über Berufsperspektiven, Belastungen und Gesundheit. Zentrum für Musik, Gesundheit und Prävention(ZMGP) i.o.v. Gmünder Erzatskasse(2005). Spahn C, et al; Health conditions, attitudes toward study and attitudes towards health at the beginning of university study, [44] Med Problem Perform Art 2004; 19:26-33. Stotlijn, M. ; Gevaarlijk spel; risico’s op het podium; literatuurstudie gezondheidsrisico’s en beroepsblessures van musici en preventiemogelijkheden; Stichting gezondheidszorg voor musici; 2006. Van de Peut, S; Fysiofysics, artikel: Daar zit muziek in.

De cursus

In de cursus gaan we kijken hoe de musicus omgaat met prestatiedruk, voldoen aan de verwachtingen van de ander, en hoe dan toch trouw te blijven aan de eigen muzikale intuïtie zonder in stresspatronen te schieten. We kijken naar ‘oude informatie’, de beelden die men heeft overgenomen van anderen of ingesleten patronen die eigenlijk niet meer bij je passen. Je leert hoe je deze oude beelden en patronen kunt loslaten en aan welke nieuwe beelden je ruimte wilt geven. Dit doen we niet door over de zaken na te denken of te discussiëren, maar door ervaringsleren: we doen oefeningen waarin we de zaken ervaren en voelen hoe we dat eigenlijk altijd doen, gedaan hebben, en waarin we kijken of er ook ruimte is om het eens anders te doen. Onderwerpen die we behandelen zijn: Gronden: Alle kunstdisciplines beogen het: goed geaard zijn. Wat is dat, hoe doe je dat, hoe voelt dat en vooral: wat betekent dat voor je spel? Hoe spannend kan het zijn om je zelf echt te voelen? Hoeveel sta je je daarvan toe? Prestatie-energie: Wat is dat. Hoe voelt het. Hoe zeer blokkeert het je spel. Hoe kan je het herkennen. En vooral: hoe blijf je eruit? Eigen ruimte versus samenspel: Tijdens het musiceren bouw je een eigen sfeer op rond je heen. Je leert hoe je dit al daarvoor kunt doen en zo minder gevoelig bent voor verstoring door anderen of onverwachte situaties. Je krijgt zicht op patronen naar andere musici: mogen die meedoen of sluit je je zelf te veel af? Hoe krijg je hier evenwicht in. Verwachtingen van anderen: auditiecommissies, publiek etc. Hoe beïnvloedt dit de prestatie. Is een slechte uitvoering altijd alleen aan jezelf te wijten of heeft het ook te maken met de wisselwerking tussen muzikant en publiek. En hoe ga je om met storende gedachten over jezelf tijdens de performance zodat ze je spel niet beïnvloeden. Trouw zijn aan jezelf en onbevooroordeeld naar de ander kunnen zijn verhoogt prestatie. Hoe kijk je naar jezelf? En hoe naar de ander? Je ervaart hoe je kijk je prestatie beïnvloedt en die van de ander beïnvloedt, zelfs zonder dat je er woorden aan hebt gegeven. Je leert om vanuit een dieper liggend punt in jezelf te gaan kijken en voelen: een punt waar geen oordeel meer is, waar het puur gaat om zijn. Alle musici hebben dat ooit eens gevoeld: het punt waar je in de ‘flow bent, waar alles gaat zoals het gaat, simpel, puur in de muziek zijn.

Praktische informatie

De cursus bestaat uit 5 bijeenkomsten van 2,5 uur, op locatie, incl. pauze. Opdrachtgevers kunnen de cursusduur naar wens inkorten of uitbreiden. Deelnemers nemen hun instrument mee en een aantekeningenschriftje. Prijs in overleg.

Docent

Hannah Ybeles Smit is docent zang, interpretatie, stemtechniek en methodiek. Ze geeft zangles en vocale technieken aan de afdeling muziektheater van het Rotterdams conservatorium, en voorheen aan MBO opleidingen voor muziektheater, en is als docent methodiek verbonden aan de Schumann Akademie, een part time HBO conservatorium. Daarnaast heeft ze als maatschappelijk werkster veel met groepen gewerkt op het gebied van psychosomatiek en faalangst. Ze heeft zich de laatste jaren na uitgebreide scholing in energiewerk bij het cli in Utrecht, gespecialiseerd in het verbinden van musiceren en energie. Energiewerk geeft gereedschappen om je intuïtie zuiverder te kunnen gebruiken. Intuïtie is innerlijk weten. Het is haar ervaring dat de intuïtie een uitgebreide bron is voor haar als musicus, docent en persoon. Toegang krijgen tot die bron is een van de sleutels om vrijer en daardoor beter te musiceren, zonder de druk die om het vak heen hangt.